“Don” afeti nedeniyle fındığın az olması nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden gelen tarım işçileri de işsiz kaldı.
Karadeniz’de Mart ayının sonunda yaşanan ‘don’ sadece bölgeyi değil, dünyayı sarstı. Fındığın az olması nedeniyle Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’nden gelen binlerce tarım işçisi işsiz kalırken, fındığın az olması nedeniyle artan fiyatlar Türkiye ve dünya çikolata pazarını da vurdu. Her yıl olduğu gibi bu yıl da fındık toplamak için Ordu’ya gelen Doğu ve Güneydoğu kökenli tarım işçileri hüsrana uğradı. Ziraat Odalarının sezon öncesi ürünün az olduğu için “dışarıdan tarım işçisine gerek yok” açıklamasına rağmen Ordu’ya gelen ve Altınordu, Perşembe ve Fatsa ilçesinde hazırlanan barınma merkezlerine yerleşen yaklaşık 10 bin tarım işçileri geri döndü. Daha önceki yıllar Eylül sonuna kadar iş bulabilen tarım işçilerin ‘don afeti’ nedeniyle fındık ürünü az olunca ancak 10-15 gün kadar çalışabildiler.
2000’li yılların başına kadar ‘aralarında terörist var’ diye bölgeye sokulmayan, daha sonra da suyu, tuvaleti, elektriği olmayan dere kenarlarında konaklamak zorunda kalan göçer tarım işçileri tam rahata ermişken şimdi de ‘don’ nedeniyle fındık ürünündeki azalmanın darbesini yediler.

“Dipçikle                  kovuluyorduk, davulla              uğurlanıyoruz”
12 yıldır fındık toplamak için ailesi ve yakınları ile birlikte Şanlıurfa’dan Ordu’ya geldiğini belirten 63 yaşındaki Üzeyir Taşıyan, bu yıl fındıkta umduklarını bulamadıklarını söylüyor. Geçmişte özellikle Ordu’da çok sıkıntı çektiklerini vurgulayan Taşıyan, “O zamanki Vali Kemal Yazıcıoğlu bizi jopla, tüfek dipçiğiyle kovalatıyordu, bugün davul zurna ile uğurlanıyoruz.” diye konuşuyor. Bugün daha iyi şartlarda yaşadıklarını belirten Taşıyan şöyle konuşuyor:
“Bugün buraya geldiğimizde kamp yerimiz belli, tuvaletimiz, suyumuz, ateş yakacak odunumuz, duşumuz bile var. Çocuklarımızı bahçe köşelerinde sürünmüyor. Ancak bu kez 1-1,5 ay yerine 17 gün çalışabildik. Fındık yok.”

“Karın tokluğuna çalıştık”
Viranşehirli Hıdır Sakat “bu yıl aç kaldık” diyerek aldıkları paranın 3’te birinin yola, 3’te birinin de dayıbaşına gittiğini söylüyor. Hıdır Sakat, “bize kalan para ile de karnımızı doyurduk.” diyor. Hıdır Sakat, dayıbaşılardan da yakınarak şunları söylüyor;
“Dayıbaşılar bizim aldığımız paranın 3’te birini alıyorlar. Bu yıl bizi buraya boşuna getirdiler. Biz fındık yokmuş dememize rağmen iş bulduklarını söyleyerek bizi 10-15 günlük ç alışma için buralara getirerek perişan ettiler. Onlar bizim sırtımızdan kazandı, biz aç olarak evimize dönüyoruz.”

Ücretleri daha az
Göçer tarım işçileri aynı çalışma süresine rağmen yerli işçilerden daha az ücret alıyorlar. Buraya gelmiş oldukları için de kabul etmek zorunda kalıyorlar. Bu yıl yerli tarım işçilerine fındık toplama ücreti için günlük 60-65 lira verilirken, göçer işçiler ise 50-55 liraya çalıştılar. Tabi bu paranın yüzde 15 ile 30’luk bir kısmı da hiç çalışmadan dayıbaşılarına gitti.
Hüseyin Ataş da konaklama koşullarının iyileşmesine rağmen ayrımcılığın ücret konusunda devam ettiğini söylüyor. Her yıl yerli işçilere göre kendilerine daha az ücret verildiğini belirten Hüseyin Ataş, Valilikten bu konuda da yardım beklediklerini söylüyor.

Valilikten özel ilgi
Ordu’ya gelen göçer tarım işçileri bu yıl da Altınordu ilçesinde Uzunisa, Perşembe ilçesinde de Efirli Mahallesi’nde kendileri için özel ayrılan ve her türlü imkanın bulunduğu kamp alanına yerleştirildiler. Her türlü ihtiyaçları Valilik ve Kaymakamlıklarca karşılanan göçer tarım işçilerinin çocukları ise bahçeye gönderilmedi kamp alanında bulunan Kültür ve Sanatevi’nde günlerini geçirdiler. Burada Valilikçe görevlendirilen eğitimciler tarafından hem eğitim gördüler, hem de oyun oynayarak zaman geçirdiler. Çocuklar için kamp alanında oyun birimi de oluşturuldu.

“Onlar da bizim insanımız”
Ordu Valisi İrfan Balkanlıoğlu, göçer tarım işçilerinin bulunduğu kamp alanlarını sık sık ziyaret ederek hem eksiklikleri denetledi, hem de yurttaşlarla sohbet etti. Vali Balkanlıoğlu, “fındık olmadığı için işçi kardeşlerimiz bu yıl erken ayrılıyorlar. Nasip. Ama biz onları burada iyi ağırladığımıza inanıyoruz. İnşallah onlar da bizden memnun kalmıştır. İnşallah seneye fındık çok olur, onlar da çok çalışır, uzun süre de misafirimiz olurlar.” dedi.

Erken dönüş…
Fındığın az olması nedeniyle dönüşte erken oldu. Fındığın az olduğunu gören tarım işçilerinin bir bölümü ilk hafta çalışmak için başka illere giderken, kalanlar da Ordu’nun özellikle yüksek kesimlerinde don nedeniyle hiç fındık olmadığından başka illere göç ettiler.
Gözde Özgür/
Ordu Hayat (Özel Haber)