NEDEN 10 LiRA OLMASIN?
“Biz fındığın 10 lira olmasını isteriz ama bizim dememizle de olmuyor. 7’den aşağı düşmemeli. Eğer kendin çalışırsan, işçiye para vermezsen 7 liraya bol para kazanırsın. Ama işçi tutarsan fındığın hepsi gidiyor zaten elinde bir şey kalmıyor.”
Röportaj : ARZU KUVANCI
Üretici geçmiş yılların acısını çıkarmak istiyor
Fındık hasat sezonunun açılmasıyla, üreticiyle birlikte fındık işçileri de sabırsızlıkla fiyatların açıklanmasını bekliyor. Rekoltedeki belirsizliklerin fiyatlara nasıl yansıyacağı merak konusu iken üreticiler yıllardan beri alamadığı emeğinin karşılığını belki bu sene alırız umudu içerisindeler.
Üreticilere fındıktan bu sene ki beklentilerini sorduk. Cevaplara bakarsak üreticiler fındığın en az 7 lira olması gerektiğini düşünürken kimileri de maliyetlerle kıyaslandığında fındık fiyatının 10 lira olması gerektiğini düşünüyor.
Latif Yılmaz: “En az 7 lira olmalı”
-Fındıkta 7 lira ideal bir fiyat. İnşallah bu fiyatlarda seyreder de emeğimizin karşılığını alabiliriz. Rekolte tahmini 450 bin civarında olduğu söyleniyor. İhracatçılar ise 600 bin ton falan olduğunu söylüyorlar ama yalan söylüyorlar. Piyasayı biz de biliyoruz. Bahçelerde toplanan fındık çıkmıyor. Bence 450 bin ton civarında rekolte var. Bu rekolteyle de fiyatın 7 lira civarında seyretmesi lazım. Üreticinin emeğini karşılaması için gerçek fiyatın 7 lira olması gerekiyor. Esasen maliyeti zaten karşılamıyor da 7 lira olursa belki üreticinin cebine bir şeyler kalır.
Abdullah Kefeli: “Her şey para ediyor, fındık etmiyor”
-Fındıktan 8-8.5 lira beklentimiz var. Eğer fiyat 8.5 lira olursa maliyeti ancak karşılar. 5-6 lira olursa hepsi zarar. Toplaması para, bahçelemesi para, gübrelemesi para, patozu para. Yani fındığın her şeyi para da kendisi değil. Bunlardan geriye bir şey kalmıyor ki. 6 ton fındığım var ama elimde kalan hiçbir şey yok. Bu maliyetlerin hepsinin hesabı yapılmalı. Bu şekilde hep zarar ediyoruz. 8-8.5 lira olmaz ama yine de bekliyoruz.
Nafız Aksoy: “Fındığın 10 lira olmasını isteriz”
-3-4 ton fındığım oluyor. Biz fındığın 10 lira olmasını isteriz ama bizim dememizle de olmuyor. 7’den aşağı düşmemeli. Eğer kendin çalışırsan, işçiye para vermezsen 7 liraya bol para kazanırsın. Ama işçi tutarsan fındığın hepsi gidiyor zaten elinde bir şey kalmıyor.
Bilal Yılmaz: “10 lira bile kurtarmıyor”
-Bu sene fındık 8 liradan aşağı düşerse kendisini kurtarmaz. İşçi parası fındığın fiyatına göre çokb yüksek. Fiyatın 8 lira da olacağını sanmıyorum. İşçi parası, bahçe bakımı, ilacı, gübresi, patozu hesaplayınca 10 lira bile kurtarmıyor bizi. Ordu'nun tek geçim kaynağı fındık. Fiyatı da böyle düşük olunca yeterli olmuyor. Fındık parasını alıyoruz direkt işçiye veriyoruz. Bize de bir şey kalmıyor. Hadi onu da geçtik cepten para harcamasak yeterdi. Üstüne cepten de para harcayıp, masraf yapıyoruz. Bu sene toprak tahlili yaptırdım. Ocak başına yapılan masraf 5 lirayı geçiyor. 5 lira alamıyoruz ki fındıktan. Beklentimiz 8 lira.
Tek gelirimiz fındık. Bu konuda devletimizden de yardım istiyoruz.
Bekir Aktürk : “7 liradan fazla olmalı”
-Fındık fiyatlarında bir istikrar yok. Rekolte çok düşük. Bu sene fındık aşağı yukarı üçte bir, dörtte bir civarında. Yanık durumları da var. Geçen yıl randıman payıyla 2 ton fındık vardı bu sene çok az olacak. Zaten fındık bakım masrafları, paraları geldiği gibi götürüyor. Birkaç sene önce fındık 6 lira olmuştu da millet borçlarını ancak ödeyebilmişti. Bu sene de 7’den yukarı olursa üretici emeğinin karşılığını alır. Zaten bir istikrar da yok. Fiyatlar, her şey tüccarların elinde.
Halit Çanak: Fındığın maliyeti 5-6 lira
-Fındıkta verilen destekleme paralarını araziye vereceklerine fındığın fiyatına yansıtsınlar. Fakir fukara da 45-50 liraya fındık toplamaya gideceğine 60-70 liraya fındığa gider. Fındıkta bir işçi 20 kg fındık toplasa bu fiyata zarar eder. 20 kg fındık 100 lira eder. Bunun 50 lirası yevmiye; gübresi, ilacı, girdisi çıktısı daha çok. Hükümetin fındığa destek vermesi lazım. Türkiye'nin en geri vilayetleri Ordu Giresun. Neden? Çünkü tek ürünle geçiniliyor. Ordu, Samsun koltuğunda; Giresun, Trabzon koltuğunda erimiş. Fındık olursa yüzümüz gülüyor olmazsa bittik biz. Her şey fındığa bakıyor ama fındığın da fiyatı yok. Kendi hesabıma göre fındığın bize 5.5-6 liraya maliyeti var. En az 7.5-8 lira olmalı ki bizi kurtarsın.
Sultan Demirhan: Hakkımız 10 lira
-Fındıktan beklentimiz yok. Rekolte de düşük. İyi para etsin istiyoruz ama istediğimiz de olmuyor. Fındık demek hamallık demek. Bizim yaptığımız sadece hamallık. Sağlığımız bile gidiyor. Mahsülümüz para etmiyor. Bakımı, toplaması her şeyi zor, her şeyi para. Bahçeye işçi giriyor. İki çuval fındık topluyor onu da alıp gidiyor zaten. Bize de hiçbir şey kalmıyor. Bunları düşününce 10 lira olmalı ama o fiyatı da hayatta vermezler. Bu sene fiyat belki 7 liraya çıkar ama o da çok zor. Ama asıl hakkımızı sorarsanız, bizim hakkımız 10 lira.
Şakir Yazıcı: Beklenti 8 lira
Rekolte söylenenin altında. Şuan da deniz ürünü yok, fındık kurudu fındık yok. Halk ne yapacak? Bari olan fındık biraz yüksek fiyatlı olsun. Benim en büyük beklentim devletin fındığa ayrıca bir destek vermesi. Maliyet 7-8 lira olursa vatandaşın cebine 3-4 lira para girer. Bugün oruçlu oruçlu fındık topluyorlar. Haklı olarak da yüksek fiyat istiyorlar. Fındık 7-8 lira olursa devlette buna belli bir destek verirse o zaman kazanç olur. Ordu'da milletvekillerinin çoğunun fındığı var. Onlar da fiyatın kaç lira olması gerektiğini biliyorlar. Bazıları da 5-6 lira fındık olsun diyor. O konuşanlar üretici değil kafadan konuşuyorlar. Şuan da fındığın ne karı ne zararı var, kafa kafaya gidiyor. Bir de tüccarlar randımandan çalıyor, kilodan çalıyorlar. İyi bir tüccarımız yok. Eskiden FİSKOBİRLİK vardı. En azından kendimizi ona göre ayarlıyorduk.
Mustafa Çabuk: Masrafı cepten ödüyoruz
-İşçi fındık topluyor, 50 lira fındık istiyor. Topladığını da alıp götürmüş oluyor. Bunun dışında fındığın bir sürü masrafı var. Bunları da cepten ödüyoruz. Fındık zaten yok. En az 8 lira olmalı ki maliyeti karşılasın. Olmazsa cepten yiyeceğiz.
Temel Ceylan: Fındık az beklentimiz çok
-“Fındık en az 7 lira olmalı ki maliyeti karşılasın. 4-5 lira olursa hayat kurtarmaz. Sonuçta bunun bir sürü gideri var, bu sene fındık da az. Fındıktan da beklentimiz yok. 7 lira olsun istiyoruz ama o da çok zor. Tüccarlar ilk başta fındığı ucuz fiyattan toplayıp kimsenin elinde fındık kalmadığı zaman fiyatları yükseltiyorlar. En son öyle oldu. Bu sene de zaten fındık yok. Beklentimiz de yok.” (orduolay)