FINDIKTA MALİYET TESPİTİ

Fındık üretiminde maliyat tespiti yapılırken tesis masraflarının saptanması ve ekonomik ömrü süresince yıllara düşen tesis masraflarının amortisman payının bilinmesine ihtiyaç vardır.Tesis masraflarının hepsi her yıl yapılmıyarak bunlardan bazıları bir yıl ,bazıları birkaç yıl ve bir kısmı ise mahsül alınıncaya kadar her yıl yapılmaktadır.

Tesis masrafları hesaplanırken yıllara göre tesis masraf unsurları ve değerleri tespit edilerek toplanır. Daha sonra bu toplam masrafın o yıl tarım sektöründen geçerli olan faiz oranından faiz tutarı hesap edilir.Ayrıca %5 genel yönetim giderleri değeri bulunur.Bunlarla beraber fındık bahçesinin çıplak arazi kıymetinin %5'den faizide hesaplanarak toplam tesis masraflarına ilave edilir.Bütün bu masrafların toplamı bize tesis masraflarının genel toplamını verir.

Tesis masraflarının amortisman payı tesis masrafları genel toplamının fındık bahçesinin ekonomik ömrüne (40-50yıl) bölünmesi suretitiyle bulunur.

Bundan sonra üretim masraflarının hesaplanmasına geçilir.Üretim masraflarının hesaplanmasında önce yetiştirme masraf unsurları ve değerleri bulunur.Yetiştirme masraflarının o yıl tarım sektöründe geçerli olan faiz oranından faiz tutarı hesap edilir. Bu faiz tutarı yetiştirme masraflarına ilave edilerek yetiştirme masrafları genel toplamı bulunur. Daha sonra hasat ile ilgili masrafların hesaplanmasına geçilir. Hesaplanan hasat masrafları genel toplamına ilave edilerek o yıl üretim için yapılan masraflar toplamı bulunur. Bu masraflar toplamının %5`den değeri genel yönetim gideri olarak tesbit edilir. Fındık bahçelerinin çıplak arazi kıymetinin %5`den faizi bulunur. Bulunan bu değerlerle beraber tesis masrafları amortisman payı masraflar toplamına ilave edilerek üretim masrafları genel toplamı bulur

Yapılan bu üretim masraflarına karşılık fındık bahçesinden yıllık bazı gelirler elde edilmektedir.Bu yan gelirler toplamı üretim masrafları genel toplamından çıkarılır. Geriye kalan masraf miktarı o yıl üretilen fındık miktarına bölünür ve böylece1kg.fındığın maliyeti tesbit edilmiş olur.

Fındık Bahçesi Tesis Masrafları Hesaplanırken Dikkat Edilecek Hususlar:

Çıplak arazinin kıymeti spekülatif değerlerden kaçınılarak normal alım-satım değerlerine göre yapılmalıdır.Eskiden tesis edilmiş bahçelerin tesis maliyeti bu gün tesis edilmiş gibi hesaplanmalıdır.

• Arazi sınır yapısı: Bahçe etrafının duvar,hendek,dikenli tel,çit vs.ile teras yapma işçilik ve tutarı.
• Teras(set)yapma masrafları: Meyilli arazilerde toprak ve su koruma için teras yapma işçilik ve tutarı.
• Krizma: Fındık dikiminden önce toprağın derin işlenmesi halinde yapılan işgücü gideri.
• Kireç bedeli: Araziye kulanılan kireçin tutarı.
• Kireçleme işçiliği: Araziye verilen kireçin kullanılma işgücü gideri.
• Dikim yerlerinin işaretlenmesi ve ocak çukurlarının açılması: Her iki iş için kulanılan işgücü gideri.
• Su boşaltma kanallarının açılması: Bahçede açılan kanalların açılması işçiliği gideri.
• Fidan bedeli: Araziye dikilen fındık fidanların bedeli.
• Fidan dikim işçiliği: Fidanların dikilmesinde kullanılan işgücü gideri
• Gübrelerin bedeli: Kullanılan gübrelerin tutarı. Gübreleme işçiliği: Kullanılan gübrelerin taşınması ve kulanılması işçiliği gideri.
• Belleme ve çapalama işçiliği: Dikimden sonra yapılan belleme ve çapalama işçiliği gideri.
• Budama ve dip sürgün temizleme işçiliği: Dikimi takip eden yıllarda yapılan budama ve dip sürgün temizleme işçiliği gideri.
• İlâç Bedeli: Kullanılan ilâçların bedeli.
• İlâçlama işçiliği: İlaçlama yapılırken kullanılan işçilik gideri.
• Arazi vergisi: Arazi için verilen %0.3 oranındaki vergi miktarıdır.
• Koruma (bekçi) ücreti: Arazinin korunması için bekçi ücreti.
• Diğer masraflar: Yukarıda yapılan masraflar dışındaki giderler.

MASRAF UNSURLARI

  A- YETİŞTİRME MASRAFLARI   

1- Budama, Dip sürgünü kesimi ve taşıma işçiliği            

2- Gübre ve Gübreleme Masrafları             

 a- Çiftlik Gübresi             

 b- Çiftlik Gübresi İşçiliği              

 c- Fosforlu Gübre              

d- Fosforlu Gübre işçiliği              

e- Azotlu Gübre              

f- Azotlu Gübre işciliği           

 3- Belleme Çapalama İşçiliği           

 4- Tarımsal SavaşMasrafları              

a- İlaç             

 b- İlaçlama İşçiliği            

5- Yetiştirme Masrafları Toplamı (1+2+3+4)            

6- Yetiştirme Masrafları (%...'dan Faizi)            

7- YETİŞTİRME MASRAFLARI GENEL TOPLAMI    

 B- HASATLA İLGİLİ MASRAFLAR   

1- Hasat öncesi bahcealt temizliği            

2- Fındık toplama işçiliği            

3- Harmana taşıma işçiliği            

4- Harmanlama masrafı              

a- Harmanlama işçiliği              

b- Diğer Masraflar            

5- Diger işçilikler            

6- Pazarlama masrafları            

7- Arazi vergisi            

8- Bekçi ücreti            

9- Sigorta pirimi            

10-Diger masraflar           

 11-HASAT MASRAFLARI TOPLAMI           

C- MASRAFLAR TOPLAMI(A+B)   

 D- GENEL YÖNETİM GİDERLERİ(Masraflar Toplamının %'5'i)    

E- Çıplak Arazi Kıymetinin %5'i    

F- Tesis Masrafları Amortisman Payı    

G- ÜRETİM MASRAFLARI GENEL TOPLAMI(A+B+D+E+F)      

YAN GELİRLER  

1- Budamadan Elde Edilen Odun Geliri          

2- Hayvanların Otladıgı Yaş Ot Geliri          

3- Kuru Ot Geliri          

4- Hayvan Altlığı Geliri          

5- Diğer Gelirler           

YAN GELİRLER TOPLAMI 

Fındık Üretim masrafları Hesap edilirken Dikkat Edilecek Hususlar:

A- Yetiştirme Masrafları:

• Budama, dip sürgünü kesimi ve taşıma işçiliği: Ocaklardan dallarınve sürgünlerin kesilmesi,toplanması ve taşınmasında kullanılan işgücüve gideri.
• Gübre ve gübreleme masrafları: Kullanılan gübrelerin miktarları ile fiyatlarının çarpılması ve bu gübrenin taşınması,kulla- nılmasıile ilgili işgücü gideri.
• Belleme ve çapalama: Yapılmış ise kullanılan işgücü ve gideri.
• Tarımsal savaş giderleri: Kullanılan ilaçların bedelive işgücü gideri.
• Yetiştirme masraflarının %.....'dan faizi: O yıl tarımsal kredilere uygulanan faizin 6-8 aylık karşılığı.

B- Hasatla İlgili Masraflar:

• Hasat öncesi bahçe alt temizliği: Ocakların altındaki yabancı ot,diken vs.temizlenmesi işçiliği ve gideri.
• Fındık toplama işçiliği: Fındığın toplanması esnasında yapılan işçilik ve giderleri.
• Harmana taşıma işçiliği: Toplanan fındıkların insan,hayvan ve vasıtalarla harman yerine taşınması giderleri.
• Harmanlama masrafı: Fındığın harman yerine getirilmesi,serilmesi,karıştırılması,kurutulması,ayıklanmasında kullanılan iş gücü ve gideri.
• Diğer işçilikler: Bahçede hendeklerin açılması, temizlenmesi,onarılması ve sınırlarının çevrilmesinde kullanılan işgücü ve giderleri.
• Pazarlama masrafları: Fındığın satış yerine nakli sırasında yapılan masraflar.
• Diğer masraflar: Bu masraflar kapsamında çuval, tırmık, kürek, ip, naylon, sepet, şelek vs. masrafları
• Çıplak Arazi Kıymetinin %5'i: Arazilerin özellikleri dikkate alınarak çıplak değeri bulunur ve bunun %5'i alınır.

Yan Gelirler:

• Odun geliri: Fındık bahçesinden 1 yılda elde edilen odun miktarı ve tutarı.
• Yaş ve Kuru ot geliri: Hayvan otlatılarak ve biçilerek elde edilen ot miktarı ve bunun tutarı.
• Hayvan altlığı: Hayvanlar için sağlanan altlık miktarı.
• Diğer yan gelirler: Yukarıda sayılan yan gelirler haricinde bahçeden elde edilen diğer gelirlerdir.